Tuesday, September 27, 2022

CHAPTER XIII: កងទ័ពជំនួយ កងទ័ពចម្រុះ និងកងទ័ពជាតិ

កងជំនួយបរទេស កងចម្រុះ និងកងទាហានស្រុកខ្លួនឯង 👉👉
Chapter XIII: Concerning Auxiliaries, Mixed Soldiery, And One’s Own

Auxiliaries, which are the other useless arm, are employed when a prince is called in with his forces to aid and defend, as was done by Pope Julius in the most recent times; for he, having, in the enterprise against Ferrara, had poor proof of his mercenaries, turned to auxiliaries, and stipulated with Ferdinand, King of Spain,[*] for his assistance with men and arms. These arms may be useful and good in themselves, but for him who calls them in they are always disadvantageous; for losing, one is undone, and winning, one is their captive.

កងទ័ពជំនួយបរទេស ក៍ជាប្រភេទកងទ័ពមួយទៀត​ដែលគ្មានប្រយោជន៍ គឺជាកងទ័ពដែល សម្តេច ប្រើប្រាស់ រួមផ្សំជាមួយ ទ័ពរបស់សម្តេច ដើម្បីជាជំនួយ និង ដើម្បីការពារជាតិ ដូចដែលធ្លាប់បានធ្វើកាលពី ជំនាន់សម្តេច Pope Julius កាលពីពេលកន្លងទៅផ្មីៗនេះ សម្រាប់សម្តេច ទ្រង់ ប្រើប្រាស់កងទ័ពជំនួយនេះ ដើម្បីប្រឆាំងជាមួយ កងទ័ពប្រទេស Ferrara ។ ដោយការមើលឃើញនូវភាពក្រខ្សត់នៃកងទ័ពស៊ីឈ្នួល សម្តេច បានងាកទៅរក កងទ័ពជំនួយ ដោយសហការជាមួយ សម្តេច Ferdinand ដែលជា ស្តេចនៃប្រទេស King of Spain ដោយសុំជំនួយ ជាកងទ័ព និងគ្រឿងសព្វាវុធ។ កងទ័ពទាំងនេះ ទំនងដូចជាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ និងខ្លាំងក្លាចំណោម កងទ័ពមិត្តគ្នាឯង តែសម្រាប់សម្តេច ដែលជាម្ចាស់ ជាអ្នកស្នើរសុំជំនួយវិញ បែរជាមើលឃើញថា មានការយឺតយ់ាវមិនរុលទៅមុខសោះ ពេលខ្លះចាញ់ក្នុងសមរភូមិ បេសកកម្មខ្លះមិនចេញប្រតិបត្តិការ ជោគជ័យមួយដែលទ័ពជំនួយមាន គឺចាប់យើងជាម្ចាស់ធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំងពួកវាទៅវិញ។

*] Ferdinand V (F. II of Aragon and Sicily, F. III of Naples), surnamed “The Catholic,” born 1542, died 1516.
And although ancient histories may be full of examples, I do not wish to leave this recent one of Pope Julius the Second, the peril of which cannot fail to be perceived; for he, wishing to get Ferrara, threw himself entirely into the hands of the foreigner. But his good fortune brought about a third event, so that he did not reap the fruit of his rash choice; because, having his auxiliaries routed at Ravenna, and the Switzers having risen and driven out the conquerors (against all expectation, both his and others), it so came to pass that he did not become prisoner to his enemies, they having fled, nor to his auxiliaries, he having conquered by other arms than theirs.

តាមប្រវត្តិសាស្រ្តពី អតីតកាល យើងមាន ឧ. ច្រើនពេញលេញទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ ទូលបង្គំ គ្មានចេទនាចាកចេញពី សាច់រឿងរបស់ សម្តេច Pope Julius ទី ២ ឡើយ នោះគឺ មហាគ្រោះថ្នាក់មួយ peril ​ដែល ស្មានមិនដល់ ដែលកាលណោះ សម្តេច ចង់គ្រប់គ្រងប្រទេស Ferrara បែរជាធ្លាក់ខ្លួនទាំងស្រុងចូលក្នុង កណ្តាប់ដៃ ជនបរទេស តែជាមហាសំណាងរបស់ សម្តេច ដែលកើតមាន ព្រឹត្តិការណ៍ទី ៣ ទើបបានជាសម្តេច រួចព្រះកាយ មិនក្លាយជាចំណីខ្មាំងសត្រូវ ដែលជាផលផ្លែផ្កាចេញពី ការប្រញាប់ប្រញាល់ rash គ្មានការត្រិះរិះពីចារណាវែងឆ្ងាយ ដោយពេលនោះ កងទាហានស៊ូឈ្នួលរបស់ សម្តេច ធ្វើយុទ្ធដំណើរទៅ ប្រទេស Ravenna និង​ ប្រទេស Switzers បានជួបជាមួយ កងទ័ពភាគីទី ៣ រួចបានបរាជ័យជាមួយកងទ័ពទាំងនេះ conquerors ដែលធ្វើការវាយប្រហារ ស្រោចមកគ្រប់ទិស ទាំងកងទ័ពសម្តេច ទាំងកងទ័ពស៊ីឈ្នួល តែជាសំណាង គឺសម្តេច មិនក្លាយជា អ្នកទោស ឈ្លើយសឹករបស់ កងទ័ពខ្មាំង។ កងទ័ពបាក់ រត់ខ្ចត់ខ្វាយអស់ សម្តេចមិនក្លាយជាអ្នកទោសនៃកងទ័ពស៊ីឈ្នួលព្រះអង្គ តែបែរជាព្រះអង្គរត្រូវធ្លាក់ក្នុងដៃ កងទ័ពភាគីផ្សេងទៅវិញ។

The Florentines, being entirely without arms, sent ten thousand Frenchmen to take Pisa, whereby they ran more danger than at any other time of their troubles.


ប្រទេស Florentine គ្មានកងទ័ពឡើយ តែបាន ស្នើរសុំទ័ព បារាំង Frenchmen ចំនួន ១០ ម៉ឺននាក់ដើម្បី វាយប្រហារយកប្រទេស​ Pisa នោះជាពេលដ៍មហាគ្រោះថ្នាក់បំផុតជាងពេលណាៗទាំងអស់ ។

The Emperor of Constantinople,[*] to oppose his neighbours, sent ten thousand Turks into Greece, who, on the war being finished, were not willing to quit; this was the beginning of the servitude of Greece to the infidels.
[*] Joannes Cantacuzenus, born 1300, died 1383.

មហាអធិរាជនៃប្រទេស Emperor of Constantinople ដែលប្រឆាំងជាមួយប្រទេសជិតខាងទ្រង់ បានស្នើរសុំទទ័ពជំនួយ ទួរគី Turks into Greece ចូលទៅ ប្រទេស ក្រិច ហើយពេលចប់សង្រ្គាម កងទ័ពទួរគី ទាំងនេះជំទាស់មិនចាកចេញពីប្រទេស Greece ដែលនោះគឺជាការចាប់ផ្តើម នៃ servitude នៃរបប ទាសករក្នុងប្រទេស ក្រិច។

Therefore, let him who has no desire to conquer make use of these arms, for they are much more hazardous than mercenaries, because with them the ruin is ready made; they are all united, all yield obedience to others; but with mercenaries, when they have conquered, more time and better opportunities are needed to injure you; they are not all of one community, they are found and paid by you, and a third party, which you have made their head, is not able all at once to assume enough authority to injure you. In conclusion, in mercenaries dastardy is most dangerous; in auxiliaries, valour. The wise prince, therefore, has always avoided these arms and turned to his own; and has been willing rather to lose with them than to conquer with the others, not deeming that a real victory which is gained with the arms of others.

ដូច្នេះ សម្រាប់សម្តេចអង្គណាដែលគ្មានព្រះទ័ពចង់វាយដណ្តើមយកទឹកដី ថ្មីៗថែមទៀតទេ តែប្រើប្រាស់កងទ័ពជំនួយបរទេស នោះ គេ នឹងជួបប្រទះគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងជាងការប្រើប្រាស់ កងទ័ពស៊ីឈ្នួលទៅទៀត ដោយសារតែ​កងទ័ពជំនួយបរទេស គឺពិតជានាំឈានដល់ការបំផ្លាញពិតប្រាកដ ដោយសារពួកគេជាកងទ័ព មានការឯកភាពជាធ្លុង១ ដែលពួកគេរគោរព ស្តាប់បទបញ្ជាអ្នកផ្សេងក្រៅពី សម្តេច តែបើសម្រាប់ទាហានស៊ីឈ្នួល កាលណាពួកគេកានើកាប់ប្រទេសណាមួយ គឺ ពួកគេត្រូវការពេលវេលាយូរជាង ត្រូវការឪកាសច្រើនជាង ដើម្បីគ្រប់គ្រងបញ្ជា យើងជាសម្តេច ពួកទ័ពស៊ីឈ្នួលទាំងនេះ មិនឯកភាពគ្នាជាធ្លុង១ឡើយ ទ័ពនេះ បង្កើតដោយសម្តេច និង ទូទាត់ប្រាក់ខែ ដោយសម្តេច ដែលភាគីទី ៣ គឺជា ភាគីដែលសម្តេចបញ្ជាពួកទាហានស៊ីឈ្នួលទាំងនេះ ដើម្បីកំចាត់ចោល ដូច្នេះ ពួកគេ គ្មានសមត្ថភាព លទ្ធភាពបង្ករហេតុដាក់សម្តេចវិញឡើយ ជាសេចក្តីសន្ធិដ្ឋាន ទាហានស៊ីឈ្នួល មានអត្រាគ្រោះថ្នាក់ ទាបជាង កងទ័ពជំនួយបរទេស។ ដូច្នេះ សម្តេចដែលប្រកបដោយគតបណ្ឌិត តែងតែ ងាកចេញមិនប្រើប្រាស់ កងទ័ពស៊ីឈ្នួល និង កងទ័ពជំនួយបរទេសឡើយ សម្តេច ងាកទៅប្រើប្រាស់កងទ័ពជាតិផ្ទាល់ខ្លួន ជាញឹកញាប់ កងទ័ពទាំងនោះ មិនត្រឹមតែមិនអាចកាន់កាប់ប្រទេសផ្សេងៗទេ គឺថែមទាំង ចូលមកគ្រប់គ្រងប្រទេសសាមី របស់សម្តេចទៅវិញ។​ ជោគជ័យទាំងឡាយណាដែលបានមកដោយសារ កងទ័ពភាគីផ្សេង មិនមែន ជា​ជ័យជំនៈពិតប្រាកដឡើយ។

I shall never hesitate to cite Cesare Borgia and his actions. This duke entered the Romagna with auxiliaries, taking there only French soldiers, and with them he captured Imola and Forli; but afterwards, such forces not appearing to him reliable, he turned to mercenaries, discerning less danger in them, and enlisted the Orsini and Vitelli; whom presently, on handling and finding them doubtful, unfaithful, and dangerous, he destroyed and turned to his own men. And the difference between one and the other of these forces can easily be seen when one considers the difference there was in the reputation of the duke, when he had the French, when he had the Orsini and Vitelli, and when he relied on his own soldiers, on whose fidelity he could always count and found it ever increasing; he was never esteemed more highly than when every one saw that he was complete master of his own forces.

ទូលបង្គំជាខ្ញុំ គ្មានការស្ទាក់ស្ទើរ រារែកក្នុងការលើកឡើងអំពី ប្រវត្តិសកម្មភាពរបស់ Cesare Borgia ដែលសម្តេចឧកញ៉ា duke កាលណោះ​បានលើកទ័ពជំនួយបរទេស ចូលទៅក្នុងប្រទេស Romagna ដែលកាលណោះ មានតែកងទ័ពបារាំងប៉ុណ្ណោះ បានរួមគ្នា ចូលកាន់កាប់ Imola and Forli តែក្រោយពេលនោះ សម្តេចសម្គាល់ឃើញថា កម្លាំងទ័ពដូចជាមាន សភាពមិនស្រួល ខុសធម្មតា មិនគួរទុកចិត្ត ដូច្នេះ សម្តេច ងាកទៅប្រើប្រាស់ ទាហានស៊ីឈ្នួលវិញ ដោយទ្រង់ឆ្វេងយល់ថា មានគ្រោះថ្នាក់តិចជាង ព្រមទាំងបានតែងតែង Orsini and Vitelli ធ្វើជាមេទ័ពរង តែក្រោយមក ប្រទៈឃើញគេ ពួកគេមានរឿងគួរសង្ស័យទ្វេរដង គ្មានភាពស្មោះត្រង់ និង គ្មានស្វាមីភ័ក្រ្ត ដូច្នេះ សម្តេច ក៍កំទេច កងទ័ពស៊ីឈ្នួលនេះចោលទៅវិញអស់ រួចងាកទៅប្រើប្រាស់ កងទ័ពជាតិ។ ភាពខុសគ្នារវាង ប្រភេទ កងទ័ពមួយ ធៀបជាមួយ កងទ័ពមួយទៀត គឺស្ថិតនៅត្រង់ កិត្យានុភាពនៃសម្តេចឧកញ៉ា duke គ្រាដែលសម្តេចប្រើប្រាស់ កងទ័ពបារាំង (កងទ័ពជំនួយបរទេស) កងទ័ព Orsini and Vitelli ជាកងទ័ពស៊ីឈ្នួល និង ការប្រើប្រាស់កងទ័ពជាតិផ្ទាល់ខ្លួន ដែលកម្រិតនៃការជឿទុកចិត្ត គឺអាច វាស់បាន និងអាចឃើញពីការចម្រើនឡើងៗ។ តាំងពីការចេះបញ្ជាដឹកនាំទ័ពមក គឺ គ្មានពេលណាដែល សម្តេច មានកិត្យានុភាពខ្ពស់ដល់កំពូលដូចពេលនេះ ដែលសម្តេចក្លាយជា ប្រមុខ កងទ័ពជាតិ។

I was not intending to go beyond Italian and recent examples, but I am unwilling to leave out Hiero, the Syracusan, he being one of those I have named above. This man, as I have said, made head of the army by the Syracusans, soon found out that a mercenary soldiery, constituted like our Italian condottieri, was of no use; and it appearing to him that he could neither keep them not let them go, he had them all cut to pieces, and afterwards made war with his own forces and not with aliens.

ទូលបង្គំមិនចាកចេញឆ្ងាយពីរឿងប្រជាជនអ៊ុតាលី Italian អមជាមួយ ឧ.​ថ្មីៗបំផុត ក៍មិនចង់ចាកឆ្ងាយពីរឿង សម្តេច Hiero នៃប្រទេស Syracusan ដែរ គឺជាមនុស្សម្នាក់ ចំណោមមនុស្សនានាដែលទូលបង្គំ បានលើកឡើងនៅខាងលើស្រាប់ ។ មនុស្សនេះ ក្លាយជាប្រមុខកងទ័ព ដោយការតែងតាំងរបស់ Syracusans គាត់រកឃើញថា កងទ័ពស៊ីឈ្នួលដែលប្រើប្រាស់ដោយ ប្រទេស អ៊ុតាលី គឺជារឿងគ្មានប្រយោជន៍។ សម្តេច មានការឆ្វេងយល់ថា មិនចង់ទុកទាហាននេះ ក៍មិនចង់ឲ្យទាហាននេះចាកចេញដែរ ដូច្នេះ សម្តេច សម្រេច កាត់បំបែកជា កងឯកភាពតូចៗ បន្ទាប់សម្តេចដឹកនាំធ្វើសង្រ្គាម ដោយប្រើប្រាស់ កងទ័ពជាតិ មិនប្រើប្រាស់កងទ័ព អាលៀន/ ទ័ពបរទេស aliens.

I wish also to recall to memory an instance from the Old Testament applicable to this subject. David offered himself to Saul to fight with Goliath, the Philistine champion, and, to give him courage, Saul armed him with his own weapons; which David rejected as soon as he had them on his back, saying he could make no use of them, and that he wished to meet the enemy with his sling and his knife. In conclusion, the arms of others either fall from your back, or they weigh you down, or they bind you fast.

ទូលបង្គំ សូមរំលឹករឿងមួយដែលមានចែងក្នុងគម្ពីរបុរាណ the Old Testament ដែលមានជាប់ទាក់ទងជាមួយប្រធានបទខាងលើនេះស្រាប់ គឺ កាលណោះ សម្តេច David សុំខ្លួន ចំពោះ សម្តេច Saul ដើម្បីចូលច្បាំងជាមួយ ភាគី Goliath ដែលជាកំពូលជើងខ្លាំងរបស់ Philistine ដើម្បីជាការលើកទឹកចិត្ត សម្តេច Saul បានប្រទាននូវគ្រឿងសព្វាវុធរបស់សម្តេចផ្ទាល់ខ្លួន ពេលនោះ សម្តេច David ប្រកែកភ្លាមថា គាត់មាន អាវុធនៅខ្នងរបស់គាត់ស្រាប់ តែគាត់មិនប្រើប្រាស់ជាមួយសត្រូវ ថា ទេ គាត់ថាចង់ប្រើ ជំពាមកៅស៊ូ sling និង កាំបិត ប្រយុទ្ធជាមួយខ្មាំងជាង។ ជាការសន្ធិដ្ឋាន អាវុធអ្នកផ្សេងមានការពិបាកដកចេញ ពីក្រោយខ្នងក្តី ឬ ពិបាកអោនកាន់ ឬ មួយ យឺតក្នុងការដកអាវុធនោះចេញ--មិនស្ទាត់។

Charles the Seventh,[*] the father of King Louis the Eleventh,[+] having by good fortune and valour liberated France from the English, recognized the necessity of being armed with forces of his own, and he established in his kingdom ordinances concerning men-at-arms and infantry. Afterwards his son, King Louis, abolished the infantry and began to enlist the Switzers, which mistake, followed by others, is, as is now seen, a source of peril to that kingdom; because, having raised the reputation of the Switzers, he has entirely diminished the value of his own arms, for he has destroyed the infantry altogether; and his men-at-arms he has subordinated to others, for, being as they are so accustomed to fight along with Switzers, it does not appear that they can now conquer without them. Hence it arises that the French cannot stand against the Switzers, and without the Switzers they do not come off well against others. The armies of the French have thus become mixed, partly mercenary and partly national, both of which arms together are much better than mercenaries alone or auxiliaries alone, but much inferior to one’s own forces. And this example proves it, for the kingdom of France would be unconquerable if the ordinance of Charles had been enlarged or maintained.

[*] Charles VII of France, surnamed “The Victorious,” born 1403, died 1461.
[+] Louis XI, son of the above, born 1423, died 1483.

សម្តេច ឆាល​ទី ៧ Charles the Seventh គឺជាព្រះបិតានៃ សម្តេច ល្វី ទី ១១ King Louis the Eleventh ជាសម្តេចដ៍មានមហាសំណាង បានរំដោះប្រទេស បារាំង ចេញពី អគ្លេស ទ្រង់មើលឃើញអំពី សារសំខាន់នៃការ បង្កើតកងទ័ពជាតិផ្ទាល់ខ្លួន រួចបង្កើតជា ព្រះរាជាណាចក្រ និង បំពាក់អាវុធឲ្យកងទ័ពប្រជាជន men-at-arms និង កងទ័ពថ្មើជើង infantry។ ក្រោយកទៀត ព្រះបុត្រា ព្រះនាម King Louis បានរំសាយកងទ័ពថ្មើងជើង និង បានប្រើប្រាស់ កងទ័ពប្រទេស ស្វីស Switzers ដែលជា កំហុសមួយ ព្រោះជឿតាមសំដី អ្នកផ្សេង ដែលពេលនេះដូចបានឃើញស្រាប់ គឺព្រះរាជាណាចក្រមានសភាពខ្សត់ខ្សោយ ដោយសារ កេរិ្តឈ្មោះកងទ័ពស្វីសកើនឡើងខ្ពស់ ឯខាងសម្តេច​បែរជា បំផ្លាញកងទ័ពជាតិខ្លួនឯងចោលទាំងស្រុង សម្តេចបានបំផ្លាញចោលកងទ័ពថ្មើជើង និង កងស្វ័យត្រាន men-at-arms សម្តេចបានចុះចូលជាមួយប្រទេសផ្សេង គឺប្រទេស ស្វីស Switzers,ជាលទ្ធផលគឺ បារាំងមិនអាចដណ្តើមានដី ណាមួយ ដោយគ្មានជំនួយពី កងទ័ព Switzers, ឡើយ ចំណុចនេះ មានន័យថា បារាំង មិនអាច ប្រឆាំង ប្រឈម ជាមួយ Switzers និងបើសិនជាគ្មាន Switzers ទេ បារាំង មិនអាចទៅ ប្រឆាំងជាមួយប្រទេសណាបានទេ ដូច្នេះ ប្រទេសបារាំងពេលនោះ គឺមាន កងទ័ពចម្រុះ mixed ដែល ១ ផ្នែកជាទាហាន ស៊ូឈ្នួល និង ១​ផ្នែកជា កងទ័ពជាតិ កងទ័ព ២ ផ្នែកចូលគ្នាបែបនេះ ជាការប្រសើរជាងកងទ័ព ស៊ីឈ្នួល ឬ កងទ័ពជំនួយមែន តែវាមានផលវិបាកខ្លាំងជាមួយ កងទ័ពជាតិ។ តាមរយៈ ឧ. នេះ បញ្ជាក់ថា ប្រទេសបារាំងគ្មានលទ្ធភាពចូលទៅ កាន់កាប់ដែនដីប្រទេសណាបានទេ បើសិនជាសម្តេច ឆាល ចង់ពង្រីកកងទ័ព និង ចង់ថែទាំកងទ័ពពិតជាជួបបញ្ហា។

But the scanty wisdom of man, on entering into an affair which looks well at first, cannot discern the poison that is hidden in it, as I have said above of hectic fevers. Therefore, if he who rules a principality cannot recognize evils until they are upon him, he is not truly wise; and this insight is given to few. And if the first disaster to the Roman Empire[*] should be examined, it will be found to have commenced only with the enlisting of the Goths; because from that time the vigour of the Roman Empire began to decline, and all that valour which had raised it passed away to others.

សម្តេចដែលប្រកបដោយគិតបណ្ឌិត កាលណាចូលបំពេញកិច្ចការត្រូវតែ គិតទុកជាមុនស្រេច ដោយមិនត្រូវច្រលំថ្នាំពុលថាជា ថ្នាំទិព្វ ដូចដែលទូលបង្គំ ទូលថ្វាយពីខាងលើអំពីល្បិចកិច្ចកលផ្សេងៗ ដូច្នេះ បានជា សម្តេចមិនអាច ដឹងបានថា មានព្រាយបិសាចលាក់ខ្លួន លុះណាតែបានជួបប្រទៈផ្ទាល់ បើចាំដល់ សភាពការណ៍បែបនេះ គេមិនហៅថា សម្តេចមានគតិបណ្ឌិតទេ រឿងនេះមានមិនច្រើនទេ ដែលសម្តេចមានគតិបណ្ឌិត តួរយ៉ាងដូចជា គ្រោះមហន្តរាយដំបូងគេ នៅ Roman Empire អាណាចក្រ រូមង៉ ដែលកងទ័ពខ្លួនឯងចុះខ្សោយ ក៍ជួលកងទ័ព សម្តេច Goths (ប្រទេសក្រិច) ព្រោះគ្រានោះអាណាចក្ររូម៉ង់ ធ្លាក់ចុះ ដោយសារភាពក្លាហាន កន្លងមក valour រលាយបាត់អស់ ធ្លាក់ទៅដៃ អ្នកផ្សេងអស់។

[*] “Many speakers to the House the other night in the debate on the reduction of armaments seemed to show a most lamentable ignorance of the conditions under which the British Empire maintains its existence. When Mr Balfour replied to the allegations that the Roman Empire sank under the weight of its military obligations, he said that this was ‘wholly unhistorical.’ He might well have added that the Roman power was at its zenith when every citizen acknowledged his liability to fight for the State, but that it began to decline as soon as this obligation was no longer recognized."--Pall Mall Gazette, 15th May 1906.

I conclude, therefore, that no principality is secure without having its own forces; on the contrary, it is entirely dependent on good fortune, not having the valour which in adversity would defend it. And it has always been the opinion and judgment of wise men that nothing can be so uncertain or unstable as fame or power not founded on its own strength. And one’s own forces are those which are composed either of subjects, citizens, or dependents; all others are mercenaries or auxiliaries. And the way to make ready one’s own forces will be easily found if the rules suggested by me shall be reflected upon, and if one will consider how Philip, the father of Alexander the Great, and many republics and princes have armed and organized themselves, to which rules I entirely commit myself.

ជាចុងក្រោយ ទូលបង្គំសូមធ្វើការសន្ធិដ្ឋានថា គ្មានសម្តេចណាមួយ មានសន្តិសុខដោយគ្មានវត្តមានកងទ័ពជាតិឡើយ ជាការផ្ទុយទៅវិញ បើនឹងមានសន្តិសុខ គឺកើតឡើងមហាសំណាងល្អ បើទោះជាមានសំណាងក្តី ការគ្មានកងកម្លាំងជាតិផ្ទាល់ខ្លួនគឺមិនអាចការពារសំណាងល្អនោះបានដែរ។ នេះជា ទស្ស​​​​នៈ ជាការវាយតម្លៃសម្រាប់វិនិច្ឆ័យទៅលើ សម្តេចប្រកបដោយគតបណ្ឌិត ដែលបំពេញការពារច្បាស់លាស់ ការងារមានលំនឹងរឹងមាំ ឬ បានគ្រប់គ្រងអំណាចដោយសារ កម្លាំងទ័ពភាគីគេផ្សេង។ សម្តេចដែលមាន កងទ័ពជាតិ សំដៅថាកងទ័ពបំរើផលប្រយោជន៍ជាតិ ប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនបំរើកងទ័ព ឬ មួយរដ្ឋរណបធ្វើជាកងទ័ព dependents ក្រៅតែពីនេះ គឺជាកងទ័ពស៊ីឈ្នួល និងជាកងទ័ពជំនួយបរទេស។ វិធីក្នុងការបង្កើតកងទ័ពជាតិនឹងមានដំណើរការដោយរលូនណាស់ បើសិនជា សម្តេចធ្វើតាមអ្វីដែលទួលបង្គំទូលថ្វាយ បើសម្តេចមានការបត់បែន ប្រែប្រួលតាម បទពិសោធន៍កន្លងមក រឿងនេះ អាចយកគំរូតាមសម្តេច Philip ដែលជាព្រះបិតា Alexander the Great មើលទៅលើរបបសាធារណរដ្ឋ របបសម្តេចមួយចំនួនដែលមានការ បង្កើតកងទ័ពជាតិ ដែលត្រូវដឹកនាំបញ្ជាតាមច្បាប់យោធា ដូចដែលទូបង្គំទូលថ្វាយរួចស្រាប់។




No comments:

Post a Comment