រឿង ស៊ុន អ៊ូ
ភាគទី ២ ស៊ុនអ៊ូរ ស្ថិតក្រោមការឡោមព័ទ្ធ
ភាគទី ៣ ស៊ុនអ៊ូរ សម្លាប់មេទ័ពចុងប៉ី
ភាគទី ៤ នគរ ជី មាន ៤ ត្រកូល
ភាគទី ៥ ការសម្លាស់ត្រកូល ស៊ុន
ភាគទី ៦ អ៊ូជី រៀបចំល្បិចកលក្នុង នគរ ឈូ
ភាគទី ៧ នគរ អ៊ូ ស្តេច និង អ៊ូ ជឿស៊ី
ភាគទី ៨ ស៊ុន អ៊ូ និង ប្រពន្ធ ចារនារី
ភាគទី ៩ វាយលុកចូល នគរ ឈូ
ភាគទី ១០ កងទ័ព ឈូ ដកថយ
ភាគទី ១១ ភូកាយ ជាមួយ ស៊ុន អ៊ូ
ភាគទី ១២ ក្បួនចាញ់បែជាឈ្នះ
ភាគទី ១៣ វិធីចូលធ្វើឃាតស្តេច
ភាគទី ១៤ ល្បិចមិនជួបស្តេចៈធ្វើជារវល់
ភាគទី ១៥ ការបច្ចុះបញ្ចូលមន្រ្តីចាស់
ភាគទី ១៦ ស្តេច អ៊ូ សុំដកទ័ពទៅនគរវិញ
ភាគទី ១៧ អ៊ូជី និង ភូកាយ បញ្ជាដកទ័ព
ភាគទី ១៨ ការប្រកាសរាជសាររបស់ ស្តេច អ៊ូ
ភាគទី ១៩ ការសាងសង់ក្លោងទ្វារ
ភាគទី ២០ ការសាងសង់កំពង់ផែយោធា
ភាគទី ២១ ស៊ុនអ៊ូ ស្វែងរកជាងដែក
ភាគទី ២២ ស្តេច កំពុងសប្បាយជាមួយរបាំ
ភាគទី ២៣ មន្រ្តី ភុឆាយ មិនឯកភាពជាមួយ ស៊ីនអ៊ូ
ភាគទី ២៤ ការប្រុយុទ្ធ ប្រើព្រូញហ្វូង
ភាគទី ២៥ ការអង្វរអ្នកលក់ដាវ២ នាក់ប្តីប្រពន្ធ
ភាគទី ២៦ មន្រ្តីចារកម្មសម្ងាត់
ភាគទី ២៧ ការប្រយុទ្ធ ជើងទឹក បាញ់ព្រួញហ្វូង
ភាគទី ២៨ លើកលែងទោសប្រហារជីវិត កៅជឿន
ភាគទី ២៩ ការហៅស៊ុន អ៊ូ ត្រឡប់មកវិញ
ស៊ុន អ៊ូ ស្លាប់ឆ្នាំ ៥០០ មុនគ្រឹស្តសករាជ ចំណែក សង្រ្គាមនៅ នគរទាំង ៣ កើត នៅឆ្នាំ ១៨៣ នៃ គ្រឹស្តសករាជ ដូច្នេះ ក្បូនសឹករបស់ ស៊ុន អ៊ូ ត្រូវបានគេ យកមកប្រើក្នុងសម័យសង្រ្គាម នគរទាំង ៣ ពីឆ្នាំ ១៨៣ ដល់ ឆ្នាំ ២៨០ នៃ គ្រឹស្តសករាជ។ នៅសង្រ្គាមឆ្នាំ ១៩៤០ មៅ សេទុង ប្រមុខដឹកនាំចិន បានប្រើប្រាស់ ក្បូនសឹកនេះ ដើម្បីធ្វើសង្រ្គាមជាមួយ ទ័ពបេះបោរនានា។ រឿង នគរទាំង ៣ គ្រប់ភាគ
ស៊ុន អ៊ូ គឺជាមេទ័ព ឬ ឧត្តមសេនីយ៍យោធាអ្នកយុទ្ធសាស្ត្រ និងទស្សនវិទូចិន ដែលត្រូវបានគេជឿថាបានសរសេរសៀវភៅបុរាណចិនដ៏ល្បីល្បាញស្តីពី យុទ្ធសាស្ត្រយោធា គឺ សិល្បៈនៃសង្គ្រាម ។ តាមរយៈរឿងព្រេងនិទានរបស់គាត់និង“ សិល្បៈនៃសង្គ្រាម” ដ៏មានឥទ្ធិពល ស៊ុន អ៊ូ បានជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងទៅលើប្រវត្តិសាស្ត្រ និង វប្បធម៌ចិន និង អាស៊ី។ សៀវភៅនេះ បានទាក់ទាញប្រជាប្រិយភាពយ៉ាងខ្លាំងក្នុងកំឡុងសតវត្សទី ១៩ និង ២០ នៅពេលដែលសង្គមលោកខាងលិច បានឃើញការប្រើប្រាស់ជាក់ស្តែង។ ការងារនេះនៅតែបន្តជះឥទ្ធិពលដល់វប្បធម៌ និង នយោបាយអាស៊ី និង លោកខាងលិច។ ភាពត្រឹមត្រូវរបស់ ស៊ុន អ៊ូ នៅតែជាសំណួរនៃការជជែកវែកញែក ប៉ុន្តែគណនេយ្យចិនបានដាក់ព្រឹត្តិការណ៍គាត់នៅរដូវផ្ការីក និង រដូវស្លឹកឈើជ្រុះនៅប្រទេសចិន នៅឆ្នាំ ៧២២-៤៨១ មុនគ.ស។ ឬ ឧត្តមសេនីយយោធាបម្រើការនៅក្រោម ស្ដេចហេឡូ នៃ រាជវង្សអ៊ូ។ ផ្អែកលើការពិពណ៌នានៃសង្គ្រាមនៅក្នុង“ សិល្បៈនៃសង្គ្រាម” និងភាពស្រដៀងគ្នានៃសំរួលអត្ថបទទៅនឹងស្នាដៃផ្សេងទៀតពីសម័យ Warring States បានដឹកនាំអ្នកប្រាជ្ញសម័យទំនើបដាក់ការបញ្ចប់នៃ“ សិល្បៈនៃសង្គ្រាម”
កុមារភាពនិងជីវិតរបស់ ស៊ុន អ៊ូ កំណើតពិតប្រាកដរបស់ ស៊ុន អ៊ូ នៅតែមិនទាន់ច្បាស់នៅឡើយ ដោយសារតែភាពមិនគួរទុកចិត្តនៃប្រភពចាស់ៗដែលអាចរកបាន។ កាលប្បវត្តិជាផ្លូវការនៃរដ្ឋលូ នារដូវផ្ការីក និង រដូវស្លឹកឈើជ្រុះបានចែងថា ស៊ុន អ៊ូ កើតនៅ ឈី ចំណែក ឯ កំណត់ត្រារបស់មហាប្រវត្តិវិទូ ឬ ស៊ីជី បានបញ្ជាក់ថា ស៊ុន អ៊ូ ជាជនជាតិដើម អ៊ូ ។ ប្រភពទាំងពីរយល់ស្របលើការពិតដែលថា ស៊ុន អ៊ូ បានប្រសូតនៅចុងនិទាឃរដូវ និង រដូវស្លឹកឈើជ្រុះ នៃប្រទេសចិន ឆ្នាំ ៧២២-៤៨១ មុនគ ស។ ដែលនៅទីនោះ គាត់ ជាមេទ័ព និង ជាអ្នកយុទ្ធសាស្ត្រ ដែលបម្រើនៅក្រោមព្រះរាជា អ៊ូ ស្ដេច ហេឡូ។ ជ័យជំនះរបស់គាត់នៅឯសង្រ្គាមបានជំរុញឱ្យ ស៊ុន អ៊ូ សរសេរ“ សិល្បៈនៃសង្គ្រាម” នៅសម័យកាលសង្រ្គាមនៃរដ្ឋជាបន្តបន្ទាប់ ឆ្នាំ៤៧៥-២២១ មុនគ ស។ “ សិល្បៈនៃសង្គ្រាម” បានក្លាយជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ទាហាន ដែលត្រូវបានគេអានច្រើនជាងគេបំផុត។ រយៈពេលនៃ សង្គ្រាមរដ្ឋគឺជាកំឡុងពេលនៃសង្គ្រាម ថេររវាងប្រទេស ចំនួន ៧ (ហ្សូវ ឈី ឈីន ឈូ ហាន វៃ និង យ៉ាន) ដើម្បីទទួលបានការគ្រប់គ្រងលើដែនដីដ៏ធំល្វឹងល្វើយនៅភាគខាងកើតប្រទេសចិន។ ស៊ុន ទីច បានបង្ហាញថាទ្រឹស្តីរបស់គាត់មានប្រសិទ្ធភាពនៅសមរភូមិដោយសារ គាត់មានអាជីព ជាយោធាជោគជ័យ។ កូនចៅរបស់ ស៊ុន អ៊ូ គឺ ស៊ុនប៊ិន ក៏បានក្លាយជាអ្នកប្រាជ្ញខាងសិល្បៈយោធាផងដែរ។
សិល្បៈនៃសង្គ្រាម សន្ធិសញ្ញាយោធាដ៏ល្បីល្បាញគឺ“ សិល្បៈនៃសង្គ្រាម” និពន្ធដោយ ស៊ុន អ៊ូ បានបង្ហាញពីទស្សនវិជ្ជានៃសង្គ្រាមសម្រាប់ ការគ្រប់គ្រងជម្លោះ និង យុទ្ធសាស្ត្រយកឈ្នះ។ ទស្សនវិទូ សម័យថ្មីមួយចំនួនជឿថាក្រៅពីការសរសេររបស់អ្នកនិពន្ធវាក៏មានអត្ថាធិប្បាយនិងការបំភ្លឺពីទស្សនវិទូយោធានាពេលក្រោយដូចជា លីឈៀន និង ទូម៉ួ ។ ស្នាដៃនេះ ចាប់តាំងពីការបោះពុម្ពលើកដំបូងរបស់ខ្លួនត្រូវបានបកប្រែ និង ចែកចាយជាអន្តរជាតិហើយត្រូវបានគេប្រើ និង ប្រើជាញឹកញាប់ដោយមេទាហាន និងអ្នកទស្សនៈវិទ្យា។
មានទ្រឹស្តីជាច្រើនទាក់ទងនឹងការបញ្ចប់អត្ថបទប៉ុន្តែវាត្រូវបានបង្ហាញឱ្យឃើញពីបុរាណវិទ្យាថាសិល្បៈនៃសង្គ្រាមត្រូវបានផ្សំឡើងដោយ រាជវង្សហាន ដំបូង។ ដោយសារវាស្ទើរតែមិនអាចទស្សន៍ទាយកាលបរិច្ឆេទត្រឹមត្រូវនៃការបញ្ចប់វាទ្រឹស្តីខុសគ្នាទាក់ទងនឹងអ្នកនិពន្ធ និង កាលបរិច្ឆេទនៃការងារនឹងមិនទាន់ត្រូវបានធ្វើការបញ្ជាក់អោយច្បាស់នោះទេ។ វាជាស្នាដៃមួយ ក្នុងចំណោមស្នាដៃសំខាន់ៗ ទាំង ៦ ដែលបានរួចរស់ជីវិតមុនពេលការបង្រួបបង្រួមប្រទេសចិននៅសតវត្សរ៍ទី ២ មុន គ ស។ នៅចុងសហវត្សទី ១នៃគ ស។ ក្នុងរជ្ជកាល រាជវង្សសុង ស្នាដៃសំខាន់ៗទាំង ៦ នេះត្រូវបានបញ្ចូលគ្នាជាមួយអត្ថបទរាជវង្សថាង ទៅជាការប្រមូលផ្ដុំមួយដែលត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថាជា លិល្បះយោធាទាំង ៧ ។ជាផ្នែកសំខាន់នៃការប្រមូលផ្ដុំ“ សិល្បៈនៃសង្គ្រាម” បានបង្កើតមូលដ្ឋានទ្រឹស្តីយោធាបែបនយោបាយសម្មាមតិនៅក្នុងប្រទេសចិន។ ភាសាដែលប្រើក្នុងសៀវភៅនេះអាចត្រូវបានសម្គាល់ចេញពីអត្ថបទលោកខាងលិច ស្តីពីសង្គ្រាម និង យុទ្ធសាស្ត្រ។
- Jiang Ziya (Taigong)'s Six Secret Teachings (六韜)
- The Methods of the Sima (司馬法) (also known as Sima Rangju Art of War)
- Wu Qi's Wuzi (吳子)
- Wei Liaozi (尉繚子)
- Three Strategies of Huang Shigong (黃石公三略)
- Questions and Replies between Tang Taizong and Li Weigong (唐太宗李衛公問對)
- Sun Tzu's The Art of War (孫子兵法)
យោងទៅតាម ស៊ុន អ៊ូ មេទ័ពដ៏ឆ្នើមម្នាក់គឺជាមេដឹកនាំលទ្ធិតាវ ដោយបានធ្វើការបំភ្លឺដែលនាំឱ្យបង្កើតជា“ សិល្បៈនៃសង្គ្រាម” ក្លាយជាគំរូដំបូងនៃយុទ្ធសាស្ត្រតាវ។ វាខុសគ្នាពីស្នាដៃរបស់បស្ចឹមប្រទេសផ្សេងទៀតដូចជាឧត្ដមសេនីយ Prussian Carl von Clausewitz’s On War លើវិមាត្រខាងវិញ្ញាណរបស់វា។ ដើម្បីឱ្យមានការយល់ដឹងច្បាស់អំពីអត្ថបទនេះវាចាំបាច់ត្រូវមានការយល់ដឹងអំពីលទ្ធិតៅវ។
សៀវភៅនេះក៏ទទួលបានប្រជាប្រិយភាពក្នុងចំណោមអ្នកដឹកនាំនយោបាយ និង អ្នកដែលគ្រប់គ្រងអាជីវកម្មផងដែរ។ សព្វថ្ងៃនេះវាក៏ត្រូវបានប្រើនៅក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈ និង ផែនការផ្សេងៗ។ ក្រៅពីការពិពណ៌នាអំពីទ្រឹស្តីនៃសមរភូមិអត្ថបទនេះក៏ពិពណ៌នាអំពីការធ្វើការទូត និង ការអភិវឌ្ឍទំនាក់ទំនង ជាមួយសារៈសំខាន់របស់ប្រជាជាតិដទៃទៀតសម្រាប់អធិបតេយ្យភាពនៃរដ្ឋមួយ។
ឥឡូវវាត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្នុងកម្មវិធីអំណានវិជ្ជាជីវៈរបស់កងម៉ារីន ហើយត្រូវបានណែនាំអោយអានដោយបុគ្គលិកស៊ើបការណ៍យោធាសហរដ្ឋអាមេរិកទាំងអស់។ មន្រ្តីសេអ៊ីអា ឬ អង់គ្លេស ហៅថា ស៊ី អាយ អេ ក៏ត្រូវអានសៀវភៅនេះដែរ។ អ្នកប្រាជ្ញបានរកឃើញការប្រមូលផ្តុំអត្ថបទបុរាណដែលសរសេរនៅលើសិត្រាឬស្សីដែលត្រូវបានថែរក្សាយ៉ាងល្អនៅដើមទសវត្ស ១៩៧០។
អត្ថបទទាំងនេះរួមមាន“ សិល្បៈនៃសង្គ្រាម” និង“ វិធីសាស្រ្តយោធា” របស់ ស៊ុនប៊ីន។ វិធីសាស្រ្តយោធារបស់ស៊ុនប៊ីនត្រូវបានសរសេរដោយកូនចៅរបស់ ស៊ុន ហើយត្រូវបានបាត់បង់ចាប់តាំងពីពេលនោះមក។ វាត្រូវបានគេចាត់ទុកថាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ដោយសារតែទំនាក់ទំនងរបស់ ស៊ុនប៊ីនទៅនឹង ស៊ុន អ៊ូ ហើយក៏ដោយសារតែការបន្ថែមទៅនឹងតួនៃគំនិតយោធានៅសម័យបុរាណរបស់ចិន។
ការរកឃើញនេះបាននាំឱ្យមានការពង្រីក តួយ៉ាងសំខាន់ នៃទ្រឹស្តីយោធារបស់សង្រ្គាមអាមេរិក ដែលនៅរស់រានមានជីវិត។ អត្ថបទរបស់ ស៊ុនប៊ិន ក្រៅពីអត្ថបទយោធាតែមួយគត់ដែលបានបន្សល់ទុកពីសម័យសង្រ្គាម អាមេរិក ដែលត្រូវបានរកឃើញនៅសតវត្សទី ២០ ក៏មានភាពស្រដៀងគ្នាជិតបំផុតទៅនឹង“ សិល្បៈនៃសង្គ្រាម” ក្នុងចំណោមអត្ថបទដែលត្រូវបានរកឃើញទាំងអស់។
កេរ្តិ៍ដំណែល https://khmerreader.com/archives/10147
សិល្បៈនៃសង្គ្រាមរបស់ស៊ុន អ៊ូ បានជះឥទ្ធិពលដល់ឥស្សរជនលេចធ្លោជាច្រើនពីប្រវត្តិសាស្ត្រ។ អធិរាជដំបូងមួយក្នុងចំណោមអធិរាជដំបូងបង្អស់នៃប្រទេសចិនបង្រួបបង្រួមគឺ ឈីនស៊ីហួង ដែលបានចាត់ទុកថាសៀវភៅនេះបានបញ្ចប់យុគសម័យសង្គ្រាម។
អត្ថបទនេះត្រូវបានណែនាំនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុននៅប្រហែលឆ្នាំ ៧៦០ នៃគ ស ហើយបានក្លាយជាការពេញនិយមក្នុងចំណោមពួកឧត្តមសេនីយ៍ជប៉ុន។ សៀវភៅនេះបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបង្រួបបង្រួមប្រទេសជប៉ុន ។ សាមូរ៉ៃជប៉ុន ត្រូវបានគេដឹងថាបានគោរពការបង្រៀនក្នុងសៀវភៅនេះ។
ប្រវត្ដិសាស្ដ្របញ្ជាក់ថា អធិរាជបារាំងណាប៉ូលេអុង បានសិក្សាសំណេរយោធារបស់ស៊ុន អ៊ូ ហើយប្រើវាប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពក្នុងសង្គ្រាមប្រឆាំងនឹងអឺរ៉ុបដទៃទៀត។ ភាពល្ងង់ខ្លៅរបស់គាត់ចំពោះគោលការណ៍ កណ្តាល ដូចជាការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះបច្ចុប្បន្នភាពដែលនាំឱ្យគាត់បរាជ័យនៅប្រទេសរុស្ស៊ី។ មានគណនីរបស់ឧត្តមនាវីនៃកងនាវា TôgôHeihachirô ដែលបានដឹកនាំកម្លាំងរបស់ជប៉ុន ដើម្បីទទួលបានជ័យជំនះប្រឆាំងនឹងរុស្ស៊ី ក្នុងសង្គ្រាមរ៉ូហ្សូ – ជប៉ុនដែលជាអ្នកចូលចិត្តអានសិល្បៈនៃសង្គ្រាម។
http://khmersdach.blogspot.com/2019/12/blog-post_17.html
សាមកុក ឬ នគរបី (English: Romance of the Three Kingdoms, Simplified Chinese:三国演义, Traditional Chinese:三國演義, Pingying: Sānguó yǎnyì) ជាអក្សរសិល្ប៍ប្រវត្តិសាស្រ្តដែលត្រូវបានស្គាល់និងបានទទួលការនិយមជាបន្តបន្ទាប់ ។ សាមកុក ត្រូវបានបញ្ចូលជាឯកអក្សរសិល្ប៍ដែលជាមរតកផ្នែកបញ្ញារបស់ប្រជាជនភាគខាងកើត ដោយមានការបកប្រែលើស១០ភាសានិងបោះពុម្ពផ្សាយទូទាំងពិភពលោក ។
និពន្ធនៅចន្លោះសតវត្សរ៍ទី១៤ នៃរាជវង្សយាន ដោយ លួគាន់ចុង (Chinese:羅貫中, Pingying: LuóGuànzhōng) ។ សាមកុកមានច្រើនអត្ថរស ពោរពេញដោយល្បិចឧបាយ, កលយុទ្ធ, ការដណ្ដើម, គំនុំគុំកួន, ស្មោះត្រង់ និង ការអភ័យ ដែលមានសាច់រឿង និងរឿងរ៉ាវ នៅក្នុងរឿងល្ អនិងអាក្រក់លាយឡំគ្នា ។ ខ្លឹមសារនៃរឿងសាមកុក គឺ និយាយពីប្រវត្តិសាស្រ្តចិន នៅសម័យនគរ ទាំងបី ចន្លោះឆ្នាំ ២២០-២៨០ នៃគ.ស ដោយការចាប់ផ្ដើមរបស់សាមកុកកើតឡើងពីពួក ក្បត់ឈ្នួតលឿង (Yellow Turban Rebellion) ដែលបះបោរនៅឆ្នាំ១៨៣ នៃគ.ស ទើបក្លាយជាមូលហេតុធ្វើឲ្យបុគ្គលទាំង ៣គឺ លីវប៉ី (刘备), គួនអ៊ី (關羽) និង តៀវហ៊ុយ ឬ ចាងហ្វី (張飛) ស្បថស្បែធ្វើជាបងប្អូននឹងគ្នា ហើយចូលរួមង្រ្កាបពួកក្បត់ឈ្នួតលឿង និងការដណ្ដើមអំណាចនៅ ចុងរជ្ជកាលហាន ជាមួយនឹង នគរនានា ដែលរួមមាននគរវុយ ឬនគរវើយ (魏) នគរចុក ឬនគរស៊ូ (蜀) និងនគរ-ង ឬនគរអ៊ូ (吳) រហូតដល់ការបង្កើតរាជវង្សជិន ដោយ ស៊ូម៉ាអៀន (司馬炎) ។ សរុបទៅមានរយៈពេលប្រហែលជា ៦០ ឆ្នាំ ។ ក្រៅពីនេះ សាមកុក ក៏ជាអក្សរសិល្ប៍មួយក្នុងចំណោមកំពូលអក្សរសិល្ប៍ទាំង ៤ រួមមាន ស៊ីយ៉ូវជី (西遊記) ឬ Journey to the West, សុងជាង (宋江) ឬ Water Margin និង ហុងឡូវមឹង (红楼梦) ឬ Dream of the Red Chamber ។
ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ ធ្វើការបែងចែកមនុស្សជា ០២ ក្រុម ដែល ១ ក្រុមនាំឲ្យប្រជាជនស្អប់ជាប្រវត្តិសាស្រ្ត និង ១ ក្រុមទៀតធ្វើសង្រ្គាមដើម្បីបញ្ចប់សង្រ្គាម។ មនុស្សទាំង ២ ក្រុមធ្វើសង្រ្គាម ព្រោះតែ៖
- ធ្វើសង្រ្គាម ដើម្បីបញ្ចប់សង្រ្កាម រាស្រ្តបានសុខ
- ធ្វើសង្រ្គាម ដើម្បីសងសឹក
- ធ្វ់ើសង្រ្គាម ដើម្បី ស្រីស្អាត
- ធ្វើសង្រ្គាម ដោយចង់ ហុតឈាមមនុស្ស វៈពោះ ផឹកប្រម៉ាត់មនុស្ស
- ធ្វើសង្រ្គាម ដោយចង់បាន យសសក្តិ ទ្រព្យសម្បត្តិ
- ធ្វើសង្រ្កាម ព្រោះតែ ល្ងង់ ឆេវឆាវ
- សង្រ្គាមដោយសារចង់បានកេរ្តិឈ្មោះ (អ្នកលក់សាច់ឆ្កែ )
- ធ្វើសង្រ្គាម ធ្វើអាណានិគមន ៍លើនគរ ប្រទេសចំណុះ
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 29/ ២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 28 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 27 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 26 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 25 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 24 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 23 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 22 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 21 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 20 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 19 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 18 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 17 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 16 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 15 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 14 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 13 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 12 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 11 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 10 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 9 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 8 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 7 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 6 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 5 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 4 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 3 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 2 /២៩
- ប្រជុំរឿងភាគ ស៊ុន អ៊ូ 1 /២៩
- Laying Plans The Calculations Initial Estimations Detail Assessment and Planning (Chinese: 始計) First Calculations ផែនការសឹក ២៥ មាត្រា
- Waging War The Challenge Waging War Waging War (Chinese: 作戰) Initiating Battle ចំំណាយសង្រ្គាម ១៩ មាត្រា
- Attack by Stratagem The Plan of Attack Planning Offensives Strategic Attack Chinese: 謀攻) Planning an Attack ផែនការវាយលុក វាយទប់ វាយដក ១៨ មាត្រា
- Tactical Dispositions Positioning Military Disposition Disposition of the Army Chinese: 軍形) Forms to Perceive ទ័ពជំនាញ (តាមភូមិសាស្រ្ត ២០ មាត្រា
- Use of Energy Directing Strategic Military Power Forces (Chinese: 兵勢 The Disposition of Power ថាមពល ? ២២ មាត្រា
- Weak Points and Strong Illusion and Reality Vacuity and Substance Weaknesses and Strengths (Chinese: 虛實) Weak and Strong វិភាគកម្លាំងទ័ព ៣៤ មាត្រា
- Maneuvering an Army Engaging The Force Military Combat Military Maneuvers (Chinese: 軍爭) Contending Armies ទ័ពអន្តរាគមន៍ពិសេស ៣៧ មាត្រា
- Variation of Tactics The Nine Variations Nine Changes Variations and Adaptability Chinese: 九變) Nine Contingencies ការផ្លាស៊ប្តូ កលយុទ្ធ ១៤ មាត្រា
- The Army on the March Moving The Force Maneuvering the Army Movement and Development of Troops (Chinese: 行軍) Fielding the Army យុទ្ធដំណើរទ័ព ៤៥ មាត្រា
- Classification of Terrain Situational Positioning Configurations of Terrain Terrain (Chinese: 地形) Conformations of the Lands សណ្ឋានដី និង ភូមិសាស្រ្ត ៣១ មាត្រា
- The Nine Situations The Nine Situations Nine Terrains The Nine Battlegrounds (Chinese: 九地) Nine Kinds of Ground ០៩ យោធភូមិសាស្រ្ត ៦៨ មាត្រា
- Attack by Fire The Fiery Attack Incendiary Attacks Attacking with Fire (Chinese: 火攻) Attacks with Fire ការប្រើភ្លើង ២២ មាត្រា
- Use of Spies The Use of Intelligence Employing Spies Intelligence and Espionage Chinese: 用間) Using Spies ការប្រើចារកិច្ច ២៧ មាត្រា
👉 685-643 Rule of Duke Huan of Qi (Chi), first hegemon. Main advisor is Guag Zhong, who wrote the early philosophical treatise Guanzi. Invented more impersonal state institutions. State monopoly of iron and salt. Taxation of territories to support central army.
👉 650 (approx.) Some Chinese states start minting coins. (Chin did not start using coins until the 4th century. Not until the 5th century did gold start being used as money.)
👉 656 Duke Huan invades Chu.
👉 655 Jin (Tzin) conquers small state of Guo and Yu (related ruling houses).
👉 651 First union of central kingdoms against Chu under new hegemon of Duke Huan.
👉 641 State of Song defeats state of Zeng and puts Zeng ruler to death as sacrifice to ancestors.
👉 636 A noble named Chonger succeeds Jin (Tzin) as Duke Wen (Wen-Kung).
👉 632 Duke Wen inflicts massive defeat on Chu at battle of Chengpu and is named second hegemon of Zhou. Starts period of Jin (Tzin) dominance.
👉 598 Battle of Pi, Chu defeats Jin (Tzin). Ch'i attacks Jin after, but loses and recognizes Jin's dominance.
👉 594 Lu institutes first tax based upon amount of land.
👉 567 Battle of Yenling, last of three great battles between Jin (Tzin) and Ch'u. Jin wins.
👉 552 First time rank is bestowed on basis of battle by ruler of Qi.
👉 551 Birth of Confucius.
👉 546 Sung (small state between Chu and Tzin) calls delegates of eleven states to capital in Shangch'iu to sign nonaggression pact, creating peace that lasts for 40 years.
👉 544 Sun Tzu (Sun Wu) is born.
👉 514 Beginning of rule of King Helu of Wu, who employed Sun Tzu.
👉 510 Approximate date Sun Tzu created The Art of War text and was hired by Wu.
👉 506 Peace between major states broken by Wu, who was not a signatory of the pact of Shangch'iu.
👉 505-502 Dominance of Yang Hu in state of Lu.
👉 500 Many northern states start building walls against northern barbarians (start of the Great Wall).
👉 496 Death of King Helu and possibly Sun Tzu.
👉 490 Fan Li, famous merchant and advisor to Yueh, amasses huge fortune in 19 years.
👉 485 Wu Zixu, famous counselor to king of Wu, Guajian, ordered to commit suicide. Predicts fall of Wu.
👉 482 Wu becomes most powerful state in China.
👉 481 Chen Chengzi kills Duke of Qi (Chi). From this time, Chen dominates Qi (Chi). Grandson later usurps throne. Sometimes considered start of Warring States period.
👉 479 Death of Confucius.
👉 472 Destruction of Wu by Yue.
👉 470 Powerful merchant Tzu Kung (former student of Confucius) "saved Lu, deranged Chi, defeated Wu, strengthened Tzin, and raised Yeuh."
👉 464 Last year covered by the Zuo Zhuan, or Spring and Autumn Annals.
No comments:
Post a Comment